Çocuk eğitiminde en sık tartışılan konulardan biri de kuşkusuz ödül ve cezadır. Ceza kavramı , çocuk gelişimindeki en kırmızı çizgidir. Anne babalar, cezayı ne yazık ki kurallarla sık sık karıştırır.Okulların kış tatiline girmesine az bir zaman kala karne hediyelerinden ya da ödüllerinden de bahsetmenin tam zamanıdır. Ödül kulağa daha masum, daha sevimli gelse de çok hassas noktalarının da olduğu unutulmamalıdır. Çocukların olumlu davranışlarının sürekli bir ödülle pekiştirilmeye çalışılması kimi zaman olumlu sonuçlar verse de uzun vadede zararlarıyla karşılaşmamak imkansızdır. Çocuk, beklenen davranışı için ebeveynlerinden sürekli olarak 'maddi' bir beklentide olma davranışı ister istemez kazanabilir.
Özellikle okul çağı çocuklarının ders başarılarını arttırmaya yönelik sıkça ödüllendirme sistemine gider aileler. 'Ödevini yaparsan oyuncak alacağım' 'Karnen güzel olursa oyun konsolu alacağım' gibi çabalar anne babaların iyi niyetli yaklaşımlarıdır elbette. Ancak, sonu da olmayan bir girdap halini alabilir bu iyi niyetler. Çocuğun derslere isteksiz olduğu durumlarda maddi ödüllendirme yoluna gitmek geçici bir davranış kazanmasını sağlar . Ödül için çaba göstermeye başlayan çocuk, zaman içinde sıkılıp ödülden ve çalışmadan vazgeçebilir. Ya da ödüle sahip olduktan sonra ders çalışmak istememe durumuna geri dönebilir. Ceza kadar zararlı ve yıpratıcı bir kavram haline ödül işte böyle dönüşebilir. Olumlu davranışların pekiştireçlerini seçerken ebeveynler çok seçici ve dikkatli olmalıdır. Alınan her hediye ya da eşya çocuğun bir başarısının maddi karşılığı olmamalıdır.
Peki aylardır didinip çabalayan çocuklarımız güzel bir hediyeyi hak etmiyor mu? Elbette ediyor. Ancak çocuklarımıza, onları mutlu eden hediyeleri 'onları çok sevdiğimiz için' aldığımız mesajını da iletebilmeliyiz.
Başarıların karşılığı maddi ödüller yerine manevi ödüller olmalıdır. Birlikte sinemaya gitmek, balığa gitmek, gezmek gibi ailecek huzurla yapabildiğiniz aktiviteler bunlara çok güzel örneklerdir. Ama başarılarının en güzel karşılığı mutluluğunuzu dile getirmek, onu yüceltmektir.
Yorumlar
Yorum Gönder